Patronunuzu Nasıl Kovarsınız
Bir İşçinin Doğrudan Eylem Rehberi
BossBusters
Çeviri: Lugburz
PDF Dosyası İçin Buraya Tıklayın
"Doğru
zamanda, doğru yerde yapılacak küçük bir sabotaj kadar sizi tatmin edecek ve
patrona acı verecek başka hiçbir şey bilmiyorum."
-
"Big" Bill Haywood, Industrial Workers of the World.
Yaşamak için
çalışmanın ne kadar onur kırıcı bir şey olduğu, bunu yaşamış olan herkes bilir.
Amerikan toplumunun üzerine kurulduğu varsayılan en büyük ilke olan demokrasi,
iş yerinde mesai saatini doldurduğumuz anda pencereden dışarı atılır. Ne
ürettiğimiz ya da bu üretimin nasıl organize edildiği konusunda hiçbir söz
hakkımız olmadığı ve bu ürünün değerinin yalnızca küçük bir kısmı maaş
çeklerimize yansıdığı için patronlarımıza öfkelenmekte sonuna kadar haklıyız.
Nihayetinde,
elbette, mal ve hizmetlerin üretimi ve dağıtımı ile ilgili tüm kararları
çalışan insanların verdiği bir toplum yaratmamız gerekiyor. Silah ve kimyasal
madde üretimi ya da bankacılık ve sigorta dolandırıcılığı gibi zararlı ya da
yararsız endüstriler ortadan kalkacaktır. Yiyecek, barınak ve giyecek gibi
gerçek temel ihtiyaçlar herkes tarafından her hafta sadece birkaç saat
çalışılarak sağlanabilir.
Ancak bu
arada hem bu ütopyayı önceden şekillendirecek HEM DE çağdaş ücretli köleliğin
günlük angaryalarına karşı çıkacak stratejiler geliştirmemiz gerekiyor. Bay
Area Wobblies'in bir projesi olan BossBusters, işyerinde doğrudan eylemin bu
iki hedefe de ulaşmanın anahtarı olduğuna inanıyor. Peki ama doğrudan eylem
derken neyi kastediyoruz?
Doğrudan
eylem, patronun kâr elde etme yeteneğini sekteye uğratan ve işçilerin
taleplerine boyun eğmesini sağlayan herhangi bir gerilla savaşı yöntemidir.
Doğrudan eylemin en bilinen biçimi, işçilerin işlerini bırakıp istediklerini
alana kadar patron için kâr üretmeyi reddettikleri grevdir. Bu, AFL-CIO'nun
"iş sendikalarının" tercih ettiği taktiktir, ancak patronla
yüzleşmenin en az etkili yollarından biridir.
Büyük mali
kaynaklara sahip olan patronlar, uzun süreli bir greve işçilerden daha iyi
dayanabilirler. Birçok durumda, mahkeme kararları sendikanın grev fonlarını
donduracak ya da el koyacaktır. Ve en kötüsü, uzun bir grev, patrona grevci
işçilerin yerine grev kırıcı (yedek) işgücü koyma şansı verir.
İşçiler
çalışırken doğrudan eyleme geçtiklerinde çok daha etkili olurlar. Ücretlerinizi
almaya devam ederken patronun kârını kasıtlı olarak azaltarak, bir grev
kırıcıya işinizi alma fırsatı vermeden patronu zarara uğratabilirsiniz.
Doğrudan eylem, tanımı gereği, işçilerin devlet kurumlarının, sendika
bürokratlarının veya yüksek fiyatlı avukatların yardımı olmadan kendi başlarına
üstlenebilecekleri taktikler anlamına gelir. Yardım için Ulusal Çalışma
İlişkileri Kurulu'na (N.L.R.B.) başvurmak bazı durumlarda yerinde olabilir,
ancak bu bir doğrudan eylem biçimi DEĞİLDİR.
Aşağıda,
işçilerin istediklerini elde etmek için kullandıkları en popüler doğrudan eylem
biçimlerinden bazıları yer almaktadır. Ancak bu taktiklerin neredeyse her biri
teknik olarak yasadışıdır. Yıllar boyunca Emek tarafından kazanılan her büyük
zafer, zamanında yasadışı olan ve polis baskısına maruz kalan militan doğrudan
eylemlerle elde edilmiştir. Sonuçta, 1930'lara kadar işçi sendikalarını
çevreleyen yasalar basitti: sendika yoktu. Çoğu mahkeme işçi sendikalarını
"serbest ticareti" kısıtlayan yasadışı komplolar olarak
değerlendiriyordu ve grevciler rutin olarak polis, eyalet milisleri, Federal
birlikler ve özel güvenlik görevlileri tarafından dövülüyor ve vuruluyordu.
ABD'de
işçilerin yasal örgütlenme hakkı artık resmen tanınmış durumda, ancak o kadar
çok kısıtlama var ki etkili eylem her zamanki kadar zor. Bu nedenle, yasal
sistemi bypass ederek patronu en zayıf olduğu yerden vurmak üzere iş başında
doğrudan eylem yapmayı düşünen her işçi, iş hukukunu, nasıl uygulandığını ve
işçi aktivistlerine karşı nasıl kullanılabileceğini tam olarak bilmelidir. Aynı
zamanda işçiler, patronlar ve işçiler arasındaki mücadelenin bir badminton maçı
değil, savaş olduğunu anlamalıdır. Bu koşullar altında işçiler, patronlar (ve
onların mahkemeleri) hoşlansa da hoşlanmasa da işe yarayan yöntemleri
kullanmalıdır.
İşte
karşınızda en faydalı doğrudan eylem biçimleri:
Yavaşlatma
Yavaşlatmanın
uzun ve onurlu bir geçmişi vardır. 1899 yılında İskoçya'nın Glasgow kentinde
örgütlenmiş liman işçileri ücretlerinde %10'luk bir artış talep etmiş, ancak patronlar
tarafından reddedilmiş ve işçiler greve gitmiştir. Tarım işçileri arasından
grev kırıcılar getirilmiş ve liman işçileri yenilgiyi kabul etmek ve eski
ücretlerle çalışmaya geri dönmek zorunda kalmışlardır. Ancak işe geri dönmeden
önce sendika sekreterinden şunu duydular:
"Eski ücretle çalışmaya geri dönüyorsunuz. İşverenler,
grev sırasında birkaç haftadır yerimizi alan tarım işçilerinin çalışmalarından
memnun olduklarını defalarca tekrarladılar. Ama biz onları çalışırken gördük.
Bir gemiyi bile yürütemediklerini ve taşıdıkları malların yarısını
düşürdüklerini gördük; kısacası, iki kişi birimizin yaptığı işi zorlukla
yapabiliyordu. Yine de işverenler bu arkadaşların çalışmalarından çok
etkilendiklerini açıkladılar. O zaman bizim de aynı şeyi yapmaktan başka
çaremiz yok. Tarım işçilerinin çalıştığı gibi çalışın."
Bu emre
harfiyen uyuldu. Birkaç gün sonra taşeronlar sendika sekreterini çağırarak
liman işçilerine eskisi gibi çalışmalarını ve %10'luk ücret artışını kabul
ettiklerini söylemesi için yalvardılar.
Bu yüzyılın
başında, Indiana'da bir demiryolunda çalışan bir grup işçiye ücretlerinde
kesinti yapılacağı bildirilir. İşçiler hemen küreklerini demirci dükkanına
götürdüler ve kepçelerden iki inç kestiler. İşe döndüklerinde patrona "küçük
ücret, kısa kürekler" demişler.
Ya da şunu
hayal edin. BART tren operatörlerinin ana hat boyunca herhangi bir yerde
"10-501" (tuvalet molası) istemelerine izin verilir ve Merkezi
Kontrol bunları reddedemez. Gerçekte bu nadiren olur. Ancak, aniden her tren
operatörü Körfez boyunca yaptıkları her yolculukta uzun 10-501'ler almaya
başlarsa yönetim ne yapardı?
Kurallara
Uygun Çalışmak
Neredeyse
her iş, birçoğu tamamen uygulanamaz olan ve genellikle göz ardı edilen
kurallar, yönetmelikler, daimî emirler ve benzerlerinden oluşan bir labirentle
kaplıdır. Çalışanlar sık sık emirleri ihlal eder, işleri yapmak için kendi
tekniklerine başvurur ve sadece şirketin hedeflerine ulaşmak için yetki
sınırlarını hiçe sayarlar. Görevi kuralları uygulamak olan yöneticiler
tarafından bile, üretim kotalarını zamanında tutturmak için bu kestirme
yolların kullanılması gerektiğine dair zımni bir anlayış vardır.
Peki bu
kural ve yönetmeliklerin her biri harfiyen uygulansaydı ne olurdu? Kafa
karışıklığı ortaya çıkar, üretim ve moral düşer. Ve hepsinden önemlisi,
işçilerin bu taktikle başları derde girmez çünkü sonuçta "sadece kurallara
uymaktadırlar".
Kamulaştırma
kapsamında Fransız demiryolu grevleri yasaklandı. Bununla birlikte, demiryolu
çalışanları şikayetlerini dile getirmenin başka bir yolunu buldular. Bir
Fransız kanunu, makinistin trenin üzerinden geçmesi gereken herhangi bir
köprünün güvenliğini temin etmesini gerektirmektedir. Eğer kişisel bir
incelemeden sonra hala şüphe duyuyorsa, o zaman tren ekibinin diğer üyelerine
danışmalıdır. Elbette her köprü bu şekilde denetlendi, her mürettebata
danışıldı ve trenlerin hiçbiri zamanında hareket etmedi.
Avusturyalı
posta çalışanları, işlerini kaybetmeden bazı taleplerini elde edebilmek için,
uygun posta etiketinin yapıştırılıp yapıştırılmadığını görmek için tüm
postaların tartılması gerektiği kuralına sıkı sıkıya uymuşlardır. Daha önce,
ağırlığı açıkça düşük olan tüm mektup ve kolileri tartmadan geçiyorlardı,
böylece yönetmeliğin ruhuna uyuyorlardı ama tam olarak ifadesine uymuyorlardı.
Her bir posta parçasını ayrı ayrı teraziye götürüp dikkatlice tarttıktan sonra
yerine geri koyan posta çalışanları, ikinci gün ofisin tartılmamış postalarla
dolmasına neden oldular.
İyi İş
Grevi
Hizmet
sektörü çalışanlarının en büyük sorunlarından biri, iş yavaşlatma gibi pek çok
doğrudan eylem biçiminin patrondan çok tüketiciye (çoğunlukla iş arkadaşlarına)
zarar vermesidir. Bunu aşmanın bir yolu da daha iyi ya da daha ucuz hizmet
sunmaktır, tabii ki masrafları patrona ait olmak üzere.
Fransa'daki
Mercy Hastanesi'nde greve gittikleri takdirde hastaların tedavisiz kalacağından
korkan işçiler, bunun yerine ilaçlar, laboratuar testleri, tedaviler ve terapi
için faturalandırma fişlerini doldurmayı reddettiler. Sonuç olarak, hastalar
ücretsiz olarak daha iyi bakım aldılar (çünkü zaman evrak işleriyle uğraşmak
yerine onlarla ilgilenmeye harcanıyordu). Hastanenin geliri yarı yarıya azaldı
ve paniğe kapılan yöneticiler üç gün sonra işçilerin tüm taleplerini kabul
etti.
1968 yılında
Lizbon otobüs ve tren çalışanları, ücret zamlarının reddedilmesini protesto
etmek için tüm yolculara ücretsiz yolculuk hakkı tanıdı. Kondüktörler ve
şoförler her zamanki gibi işe geldiler, ancak kondüktörler para keselerini
almadılar. Söylemeye gerek yok, kamuoyu desteği bu ücret almayan grevcilerin
arkasındaydı.
New York'ta,
I.W.W. restoran çalışanları, bir grevi kaybettikten sonra, I.W.W.
organizatörlerinin "tabakları doldurun, onlara iki porsiyon verin ve
hesapları düşük tutun" tavsiyesine kulak vererek bazı taleplerini
kazandılar.
Oturma
Grevleri
Bir grevin
etkili olması için uzun olması gerekmez. Doğru zamanlanan ve uygulanan bir grev
dakikalar içinde kazanılabilir. Bu tür grevler, herkesin işi bırakıp oturduğu
"oturma eylemleri" ya da herkesin önemli bir konuyu görüşmek üzere
patronun ofisine gitmek için işi bıraktığı "toplu şikayetler"dir.
Detroit
I.W.W., 1932 ve 1934 yılları arasında Hudson Motor Car Company'de Oturma
Eylemi'ni iyi bir şekilde kullandı. "Oturun ve maaşınızın artmasını
izleyin" mesajı, üretim hattında iş parçalarına yapıştırılmış etiketler
üzerinde yuvarlanıyordu. Oturma eyleminin istikrarlı bir şekilde uygulanması,
bunalımın ortasında ücretleri %100 artırdı (saatte 0,75 dolardan 1,50 dolara).
I.W.W.
tiyatro figüranları %50 maaş kesintisiyle karşı karşıya kalınca grev için doğru
zamanı beklediler. Oyunda Kraliçeyi sahneye taşımak ve sahneden indirmek için
Romalı askerler gibi giyinmiş 150 figüran vardı. Kraliçe'nin giriş sırası
geldiğinde figüranlar Kraliçe'nin etrafını sardılar ve ücretleri sadece geri
verilmekle kalmayıp üç katına çıkana kadar yerlerinden kıpırdamayı reddettiler.
Oturma
eylemleri halen güçlü silahlardır. 1980 yılında KKR Corporation, Ontario'daki
Houdaille fabrikasını kapatacağını ve Güney Carolina'ya taşıyacağını açıkladı
İşçiler buna fabrikayı iki hafta boyunca işgal ederek yanıt verdi KKR, tam
emeklilik maaşı, kıdem tazminatı ve sağlık sigortası primlerinin ödenmesi dahil
olmak üzere fabrika kapanışı için adil şartlar üzerinde müzakere etmek zorunda
kaldı.
Seçici
Grevler
Tahmin
edilemezlik işçilerin elinde büyük bir silahtır. Pennsylvania öğretmenleri
1991'de Seçici Grevi büyük bir etkiyle kullandılar; Pazartesi ve salı günleri
grev hattında yürüdüler, çarşamba günü işe gittiler, perşembe günü tekrar greve
gittiler ve cuma ve pazartesi günleri işe gittiler.
Bu bir
varmış bir yokmuş taktiği sadece idarecilerin öğretmenlerin yerine grev
kırıcıları işe almasını engellemekle kalmadı, aynı zamanda yıllardır sınıfa
girmemiş idarecileri de öğretmenler grevdeyken okullarda görev yapmaya zorladı.
Bu taktik o kadar etkili oldu ki Pennsylvania yasama organı derhal seçici
grevleri yasaklayan yasa tasarıları sundu.
İspiyonculuk
(Laf Yetiştirme)
Bazen
insanlara iş yerinde olup bitenler hakkında gerçeği söylemek bile patron
üzerinde büyük bir baskı yaratabilir. Restoranlar ve paketleme tesisleri gibi
tüketici endüstrileri en savunmasız olanlardır. Ve yine, İyi İş Grevi örneğinde
olduğu gibi, himayesi bir işletmeyi kurabilecek ya da yıkabilecek olan halkın
desteğini kazanmış olacaksınız.
İspiyonculuk,
bir müşteriyle yüz yüze yapılan bir konuşma kadar basit olabileceği gibi,
Diablo Canyon nükleer reaktörünün planlarının tersine çevrildiğini ortaya
çıkaran P.G.&E. mühendisi kadar dramatik de olabilir. Upton Sinclair'in The
Jungle adlı romanı, bu yüzyılın başlarında yayınlandığında et paketleme
endüstrisinin skandal yaratan sağlık standartlarını ve çalışma koşullarını
gözler önüne sermişti.
Garsonlar,
restoran müşterilerine, kendilerine servis edilen sahte lüks mutfağın
yaratılmasında kullanılan çeşitli kısayollar ve ikameler hakkında bilgi
verebilirler. Tıpkı Kurallara Uygun Çalışma Grevi'nde standartların
alışılagelmiş şekilde gevşetilmesine son verilmesi gibi, İspiyonculuk da bunu
herkesin bilmesi için ortaya koyuyor.
Hastalık
İzni
Hastalık
izni, grev yapmadan grev yapmanın iyi bir yoludur. Buradaki fikir, işçilerin
tamamının ya da çoğunun aynı gün ya da günlerde hastalanarak işyerinizi zarara uğratmaktır.
Resmi iş bırakma eyleminin aksine, tek departmanlar ve çalışma alanları
tarafından etkili bir şekilde kullanılabilir ve genellikle resmi bir sendikal
örgütlenme olmadan da başarılı bir şekilde kullanılabilir. Grev yapmaları yasal
olarak engellenen kamu çalışanları sendikaları için geleneksel doğrudan eylem
yöntemidir.
New
England'daki bir akıl hastanesinde, sadece bir Hastalık İzni Grevi düşüncesi
bile etkili oldu. İşten çıkarılan bir sendika üyesi hakkında amiriyle konuşan
bir işyeri temsilcisi, ortalıkta çok fazla grip olduğundan ve koğuşlarda
çalışacak yeterli sayıda sağlıklı insan bulunmamasının çok kötü olacağından
bahsetti. Aynı anda -tabii ki tamamen tesadüf eseri- onlarca kişi ne kadar
hastalık izinleri kaldığını öğrenmek için personel ofisini arıyordu. Amir
mesajı aldı ve sendika üyesi yeniden işe alındı.
Çifte Güç
(Patronu Umursamama)
Bir şeyi
yapmanın en iyi yolu, onu organize etmek ve kendimiz yapmaktır. Patronun
taleplerimize boyun eğmesini ve uzun zamandır istediğimiz değişiklikleri
yapmasını beklemek yerine, çoğu zaman bu değişiklikleri patronun onayı olmadan
kendi başımıza yapma gücüne sahibiz.
San
Francisco'daki bir kahvehanenin sahibi kötü bir para yöneticisiydi ve bir hafta
maaş çekleri gelmedi. Müdür, çalışanlara maaş çeklerinin yakında geleceğine
dair güvence vermeye devam etti, ancak sonunda çalışanlar işleri kendi ellerine
aldılar. Kendilerine her gün doğrudan kasadan ödeme yapmaya başladılar ve her
şeyin yolunda gitmesi için ödenen miktarlar için makbuz bıraktılar. Bir kargaşa
çıktı ama ondan sonra çekler hep zamanında geldi.
San
Francisco'nun mali bölgesindeki küçük bir matbaada, eski ve yıpranmış bir ofset
baskı makinesi nihayet kullanımdan kaldırıldı ve baskı odasının kenarına
itildi. Yerine yepyeni bir makine alındı ve müdür eski baskı makinesini
"sadece zarflar için" kullanma niyetini belirtti. Yine de diğer baskı
makinelerinden bazılarını çalışır durumda tutmak için baskı operatörleri
tarafından yedek parça olarak kullanılmaya başlandı. Çok geçmeden, bu presin
bir daha asla hizmet vermeyeceği müdür hariç herkes tarafından anlaşıldı.
Matbaacılar
müdürden gazeteyi üst kattaki depoya taşımasını istediler, zira zaten kalabalık
olan basın odasında artık sadece gereksiz yer kaplıyordu. Müdür durdu durdu ve
bir türlü bu işi halledemedi. Sonunda, bir öğleden sonra matbaacılar paydos
ettikten sonra, bir taşıma arabası aldılar ve baskı makinesini yukarı çıkarmak
için asansöre bindirdiler. Asansöre bindikleri sırada müdür onları fark etti ve
yetkisinin bu şekilde açıkça gasp edilmesine öfkelenmesine rağmen olaydan
onlara hiç bahsetmedi. Basının bulunduğu alan, birkaç sandalye ve bir dergi
rafı ile bir "çalışan salonuna" dönüştürüldü.
İş Bozma
İş bozma,
patrona işçilerine ne kadar ihtiyacı olduğunu (ve işçilerin ona ne kadar az
ihtiyacı olduğunu) hatırlatabilecek bir dizi hile, şeytanlık ve çeşitli
iğrençlikler için kullanılan genel bir terimdir. Tüm bu iş bozma taktikleri
şiddet içermemekle birlikte, çoğu sosyal açıdan büyük sakıncalar taşımaktadır.
Bunlar yalnızca işçiler ve patronlar arasında toptan bir sınıf savaşının
yaşandığı en hararetli mücadelelerde kullanılmalıdır.
Manyetik
olarak depolanmış bilgilerin (kasetler, disketler ve kötü korunmuş sabit
diskler gibi) bozulması, bunların güçlü bir manyetik alana maruz bırakılmasıyla
gerçekleştirilebilir. Elbette bu tür hayati bilgileri içeren disk ve kasetleri
"yanlış yere koymak" da bir o kadar kolay olacaktır. Restoran
çalışanları mahalledeki evcil hayvan dükkanından bir grup canlı cırcır böceği
ya da fare satın alabilir ve bunları uygun bir yerde serbest bırakabilirler.
Daha fazla eğlenmek için Sağlık Kurulu'na isimsiz bir ihbarda bulunun.
Grev
çağrılarına her zaman musallat olan şeylerden biri de grev kırıcılar sorunudur.
1886'daki bir demiryolu grevinde grev kırıcı sorunu, grevcilerin işten eve
"hatıra eşyaları" götürmesiyle çözüldü. İşin tuhafı, trenler bu küçük
ve önemli parçalar olmadan çalışmıyordu ve grev kırıcılar da yapacak bir şey
bulamıyorlardı. Elbette günümüzde işçiler için bu parçaları fabrikadan
kaçırmaya çalışmak yerine şantiyede güvenli bir yerde saklamak daha güvenli
olabilir.
Patronun
antetli kağıdını kullanarak bir ton istenmeyen ofis malzemesi sipariş edin ve
bunların ofise teslim edilmesini sağlayın. Şirketinizin 800'lü bir numarası
varsa, tüm arkadaşlarınızın telefon hatlarını mevcut durumla ilgili öfkeli
aramalarla sıkıştırmasını sağlayın. Süper yapıştırıcı kullanımında yaratıcı
olun. Olasılıklar sonsuzdur.
Dayanışma
En iyi silah
elbette örgütlenmedir. Eğer bir işçi ayağa kalkar ve protesto ederse, patronlar
onu bir böcek gibi ezecektir. Ezilen böceklerin ailelerine, arkadaşlarına ve
genel olarak toplumsal hareketlere pek faydası olmayacağı açıktır. Ancak tüm
işçiler birlikte ayağa kalkarsa, patronun sizi ciddiye almaktan başka çaresi
kalmaz. Yaygara koparan herhangi bir işçiyi tek tek işten çıkarabilir, ancak
tüm işgücünü işten çıkarmakta zorlanabilir.
Burada
tartışılan tüm taktiklerin başarısı dayanışmaya, çok sayıda işçinin eşgüdümlü
eylemlerine bağlıdır. Bireysel sabotaj eylemleri kısa süreli bir intikam
duygusundan biraz daha fazlasını sunar, bu da kuşkusuz kötü bir iş gününde
aklınızı başınızda tutan tek şey olabilir. Ancak gerçek bir kolektif güçlenme
hissi için, çok sayıda hoşnutsuz işçinin doğrudan eylemi kadar gününüzü
güzelleştirecek bir şey yoktur.
Yorumlar
Yorum Gönder